สมาธิสูตร อีกสูตรหนึ่ง ที่ชี้ให้เห็น ความปรากฏตามความเป็นจริง จึงจักเห็นจริง

[kai]

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค 
[๑.สฬายตนสังยุต]
๔.จตุตถปัณณาสก์  ๑.นันทิกขยวรรค  ๕.ชีวกัมพวนสมาธิสูตร         
๕. ชีวกัมพวนสมาธิสูตร
         
   ว่าด้วยการเจริญสมาธิในชีวกัมพวัน           
   [๑๖๐] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ ชีวกัมพวัน   
เขตกรุงราชคฤห์ ณ ที่นั้น

   พระผู้มีพระภาครับสั่งเรียกภิกษุทั้งหลายมาตรัสว่า "ฯลฯ
ภิกษุทั้งหลายเธอทั้งหลายจงเจริญสมาธิ   
เมื่อภิกษุมีจิตตั้งมั่นแล้ว (สิ่งทั้งปวง)
ย่อมปรากฏตามความเป็นจริง           
   ก็อะไรเล่าชื่อว่าปรากฏตามความเป็นจริง         
   คือ   
   จักขุปรากฏตามความเป็นจริงว่า 'ไม่เที่ยง'   
   รูปปรากฏตามความเป็นจริงว่า  'ไม่เที่ยง'   
   จักขุวิญญาณปรากฏตามความเป็นจริงว่า 'ไม่เที่ยง'   
   จักขุสัมผัสปรากฏตามความเป็นจริงว่า  'ไม่เที่ยง'
   
     แม้ความเสวยอารมณ์ที่เป็นสุขหรือทุกข์
หรือมิใช่สุขมิใช่ทุกข์ที่เกิดขึ้น
เพราะจักขุสัมผัสเป็นปัจจัย   
ก็ปรากฏตามความเป็นจริงว่า'ไม่เที่ยง'  ฯลฯ
ชิวหาปรากฏตามความเป็นจริงว่า 'ไม่เที่ยง'  ฯลฯ           
             
     มโนปรากฏตามความเป็นจริงว่า 'ไม่เที่ยง'   
     ธรรมารมณ์ปรากฏตามความเป็นจริงว่า'ไม่เที่ยง' ฯลฯ   

     แม้ความเสวยอารมณ์ที่เป็นสุขหรือทุกข์
หรือมิใชสุขมิใช่ทุกข์ที่เกิดขึ้นเพราะมโนสัมผัสเป็นปัจจัย   
ก็ปรากฏตามความเป็นจริงว่า 'ไม่เที่ยง'
     
     ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงเจริญสมาธิ   
     เมื่อภิกษุมีจิตตั้งมั่นดีแล้ว (สิ่งทั้งปวง)   
     ย่อมปรากฏตามความเป็นจริง"           

     ชีวกัมพวนสมาธิสูตรที่ ๕ จบ

 
     การปรากฏตามความเป็นจริง
มีได้เพราะสมาธิ ท่านทั้งหลายพึงเจริญสมาธิเถิด
เพราะบุคคลที่เจริญสมาธิ มีสมาธิ
จักมองเห็นตามความเป็นจริงได้จริง
มิใช่เห็นด้วยการศึกษา หรือเรียนปริยัติ
เพราะความเป็นจริงจักเห็นได้ด้วยการปรากฏ
ตามความเป็นจริง