กลอน "สาวกภูมิ" วัปัสสนาญาณที่ 13 ( ธัมมะวังโส )

[kai]

กลอน "สาวกภูมิ" วัปัสสนาญาณที่ 13

13.โคตะระภูญาณ
ญาณที่ทำให้มองเห็นความทุกข์ที่เกิดจากการเวียนว่ายตายเกิด เป็นเรื่องที่ต้องหนี และต้องตัดและต้องทำลายให้สิ้น ผู้ที่ได้ญาณ ชื่อว่า พระโยคาวจร คือผู้มองเห็นโทษแห่ง วัฏฏะสงสาร และพยายามทำลายทิ้ง ซึ่งตัณหา และ อุปาทาน

เห็น วิโมกข์ 3 ตามลำดับ หรือ นิพพาน 3 ได้ดังจำแนกได้ดังนี้
ถ้าผู้ใดเห็น "อนิจจัง" ชัด ในญานที่ 12
นี้เรียกว่า ผู้นั้นย่อมเข้าถึง นิพพาน  หรือ อนิมิตตะนิพพาน เป็นเบี้องต้น

ถ้าผู้ใดเห็น "ทุกขัง" ชัด ในญาณที่ 12
นี้เรียกว่า ผู้นั้นย่อมเข้าถึง นิพพาน หรือ อัปปะณิหิตะนิพพาน เป็นท่ามกลาง

ถ้าผู้ใดเห็น "อนัตตา" ชัด ในญาณที่ 12
นี้เรียกว่า ผู้นั้นย่อมเข้าถึง นิพพาน หรือ สุญญะตะนิพพาน เป็นที่สุด

ลำดับแห่ง อนุโลมญาณ ย่อมเข้าถึงขั้นตอนของ สติ ดังนี้

1.โคตะระภูจิต ( โคตรภูจิต ) จิตเหนี่ยวนำพระนิพพานเป็นอารมณ์
2.มัคคะจิต ( มรรคจิต ) จิตน้อมนำปฏิบัติเข้าสู่หนทางแห่งพระนิพพาน
3.ชะวะนะจิต ( ชวนจิต ) จิตเข้า ชวนะ 7 สลับไปสลับมา
4.ผะละจิต ( ผลจิต )
5.ภวังคะจิต ( ภวังคจิต )
6.มโนทะวาราวัชชะนะจิต ( มโนทวาราวัชชนจิต )
7.ปัจจะเวกขะณะญาณ ( ปัจจเวกขณญาณ ) ญาณกำหนดทบทวน ลักษณะดังนี้

  1.มรรค
  2.ผล
  3.กิเลสที่ละได้แล้ว
  4.กิเลสที่ยังเหลืออยู่
  5.นิพพาน