แม่บท อุโบสถ พึงกระทำตามความหมาย ในมูลกรรมฐาน

[kai]

แม่บท อุโบสถ พึงกระทำตามความหมาย ในมูลกรรมฐาน
======================================
พ. ดูกรนางวิสาขา อุโบสถมี ๓ อย่าง ๓ อย่างเป็นไฉน คือ โคปาลก-
*อุโบสถ ๑ นิคัณฐอุโบสถ ๑ อริยอุโบสถ ๑
 {๕๑๐.๑}  ตโยเม  วิสาเข  อุโปสถา  กตเม  ตโย  โคปาลกูโปสโถ    นิคณฺฐูโปสโถ    อริยูโปสโถ  ฯ 
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๒ สุตฺต. องฺ. (๑): เอก-ทุก-ติกนิปาตา
----------------------------------------------------------------
การทำอุโบสถ มีอยู่ 3 แบบ
แต่ละแบบมีผลเพียงเล็กน้อย ถึงผลมาก
1. โคปาลกอุโบสถ หมายถึง รักษาอุโบสถ ระยะสั้นที่สุด ด้วยหวังในโภคะ จึงรักษาอุโบสถ มีผลอานิสงค์เล็กน้อย หรือน้อยที่สุด แต่ก็ยังมีผลมีอานิสงค์อยู่
( การรักษาอุโบสถเห็นในอุบาสก อุบาสิกา ที่มาอยู่นอนวัด 1 วัน 1 คืน แล้วลาสิกขาบถอุโบสถ )

2.นิคัณฐอุโบสถ หมายถึง การรักษาอุโบสถ มีขอบเขตจำกัด ถ้าพ้นขอบเขตจำกัดก็ไม่ทำอุโบสถ เช่นรักษาอุโบสถแค่ในบ้าน หรือ ในวัด แต่ทำทุกวัน รักษาเพื่อให้ได้ในปรารถนาในโภคะ และความสบายใจ มีผลเล็กน้อย หรือน้อยที่สุด เช่นเดียวกันกับ โคปาลกอุโบสถ
( การรักษาอุโบสถอย่างนี้เห็นในอุบาสก อุบาสิกาที่มาอยู่ปฏิบัติภาวนาในวัด 3 วัน 3 คืน 7 วัน 7 คืน 10 วัน 10 คืน จำกัดรักษาในสถานที่ภาวนาเท่านั้น )

3. อริยะอุโบสถ หมายถึงการรักษาอุโบสถ ตลอดชีวิต ไม่จำกัดเขต การรักษาอุโบสถเป็นไปเพื่อพระนิพพาน มีผลมาก มีอานิสงค์มาก
( การรักษาอุโบสถอย่างนี้ เห็นในปัจจุบันคือ สามเณร และ แม่ชี )

คำว่า รักษาอุโบสถ ท่านหมายถึง
การสมาทานรักษา ศีล 8 ถึง ศีล 10
ศีล 8 หมายถึง ข้อปฏิบัติ 8 ข้อ
อันเป็นเครื่องควบคุมตนให้สำรวมระวังในกาย และวาจา
เพื่อให้ตนสามารถตั้งอยู่ในหลักประพฤติแห่งความดีได้
ประกอบด้วยศีล 8 ข้อ คือ

1. ไม่คร่าชีวิตสัตว์หรือมนุษย์
2. ไม่ขโมยทรัพย์สินผู้อื่น
3. ไม่ล่วงในทางเพศต่อสามีหรือภรรยาผู้อื่น รวมถึงชายหญิงต้องห้าม
4. ไม่กล่าวคำที่ไม่เป็นจริง หรือ คำโกหก
5. ไม่ดื่มน้ำเมาหรือสารที่ทำให้เมาหรือเสพติด
6. ไม่บริโภคอาหารในยามวิกาล (หลังเที่ยงถึงก่อนพระอาทิตย์ขึ้นในอีกวัน)
7. ไม่ฟ้อนรำทำเพลง แสดงกิริยารื่นเริง รวมถึงละเว้นจากการแต่งสวยแต่งงามให้ร่างกาย
8. ไม่นั่งหรือนอนบนที่นั่งหรือที่นอนที่ทำให้นุ่ม และสูงจากพื้น

ศีล 10 ประกอบด้วย สิกขาบท 10 ข้อ คือ :

1. เว้นจากฆ่าสัตว์
2. เว้นจากลักทรัพย์
3. เว้นจากประพฤติกรรมอันมิใช่พรหมจรรย์
4. เว้นจากพูดเท็จ
5. เว้นจากการดื่มสุราเมรัย อันเป็นที่ตั้งของความประมาท
6. เว้นจากบริโภคอาหารในเวลาวิกาล
7. เว้นจากฟ้อนรำขับร้องประโคม การดูมหรสพ อันเป็นข้าศึกต่อกุศล
8. เว้นจากทัดทรงตกแต่งประดับประดาร่างกายด้วยดอกไม้ ของหอม เครื่องทา เครื่องประดับตกแต่ง
9. เว้นจากที่นั่งที่นอนอันสูงใหญ่
1๐. เว้นจากการรับทองและเงิน.

เจริญธรรม /  เจริญพร
23 กุมภาพันธ์ 2565