ในบุคคล 7 จำพวกนี้ท่านภาวนาอยู่ในพวกไหน

[kai]

ธรรมะสาระวันนี้ "ในบุคคล 7 จำพวกนี้ท่านภาวนาอยู่ในพวกไหน"

พระสุตตันตปิฎก  ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค [๕.  สัมปสาทนียสูตร]
      เทศนาเรื่องปฏิปทา
เล่มที่ 11 หน้า 111 - 112

    เทศนาเรื่องปุคคลบัญญัติ

  [๑๕๐]    ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ  อีกประการหนึ่ง   
เทศนาที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรมในเรื่องปุคคลบัญญัติก็นับว่ายอดเยี่ยม บุคคล ๗ จำพวกนี้ (๑) คือ

  ๑. อุภโตภาควิมุต (๒ )  (ผู้หลุดพ้นทั้ง ๒ ส่วน)                                           
  ๒. ปัญญาวิมุต( ๓)    (ผู้หลุดพ้นด้วยปัญญา)
  ๓. กายสักขี (๔)      (ผู้เป็นพยานในนามกาย)
  ๔. ทิฏฐิปัตตะ (๕)    (ผู้บรรลุสัมมาทิฏฐิ)
  ๕. สัทธาวิมุต (๖)      (ผู้หลุดพ้นด้วยศรัทธา)
  ๖. ธัมมานุสารี (๗)    (ผู้แล่นไปตามธรรม)
  ๗. สัทธานุสารี (๘)    (ผู้แล่นไปตามศรัทธา)

    ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ    นี้คือเทศนาอันยอดเยี่ยมในเรื่องปุคคลบัญญัติ

(๑) ดูเทียบ  องฺ.สตฺตก.  (แปล)  ๒๓/๑๔/๑๓

(๒) อุภโตภาควิมุต 
หมายถึงผู้บำเพ็ญสมถกัมมัฏฐานจนได้อรูปสมาบัติ 
และใช้สมถะเป็นฐานในการบำเพ็ญ
  วิปัสสนาจนได้บรรลุอรหัตตผล  (องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๐,  องฺ.นวก.อ.  ๓/๔๕/๓๑๖)

(๓) ปัญญาวิมุต 
หมายถึงผู้บำเพ็ญวิปัสสนาล้วน ๆ 
จนบรรลุอรหัตตผล  (องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๑)

(๔) กายสักขี 
หมายถึงผู้มีศรัทธาแก่กล้า 
ได้สัมผัสวิโมกข์ ๘ ด้วยนามกายและอาสวะบางอย่างก็สิ้นไป 
เพราะเห็นด้วยปัญญา และหมายถึงพระอริยบุคคลผู้บรรลุโสดาปัตติผลขึ้นไป  จนถึงท่านผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัตตผล
  (องฺ.ทุก.อ.  ๒/๔๙/๕๕,  องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๑)

(๕) ทิฏฐิปัตตะ 
หมายถึงผู้บรรลุสัมมาทิฏฐิ  เข้าใจอริยสัจถูกต้อง 
กิเลสบางส่วนสิ้นไป  เพราะเห็นด้วยปัญญา
มีปัญญาแก่กล้า  และหมายถึงผู้บรรลุโสดาปัตติผลจนถึงผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัตตผล  (องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๑)

(๖) สัทธาวิมุต 
หมายถึงผู้หลุดพ้นด้วยศรัทธา 
เข้าใจอริยสัจถูกต้อง  กิเลสบางส่วนก็สิ้นไป 
เพราะเห็นด้วยปัญญา
มีศรัทธาแก่กล้า  และหมายถึงผู้บรรลุโสดาปัตติผลจนถึงผู้ปฏิบัติเพื่ออรหัตตผล  (องฺ.ทุก.อ.  ๒/๔๙/๕๕,
  องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๑-๑๖๒)

(๗) ธัมมานุสารี 
หมายถึงผู้แล่นไปตามธรรม  คือ 
ผู้ปฏิบัติเพื่อบรรลุโสดาปัตติผล  มีปัญญาแก่กล้า  บรรลุผล
  แล้วกลายเป็นทิฏฐิปัตตะ  (องฺ.ทุก.อ.  ๒/๔๙/๕๕,  องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๒)

(๘) สัทธานุสารี 
หมายถึงผู้แล่นไปตามศรัทธา  คือ 
ผู้ปฏิบัติเพื่อบรรลุโสดาปัตติผล  มีศรัทธาแก่กล้า  บรรลุผลแล้วกลายเป็นสัทธาวิมุต  (องฺ.ทุก.อ.  ๒/๔๙/๕๕,  องฺ.สตฺตก.อ.  ๓/๑๔/๑๖๒)