แม่บท ปฏิจจสมุปบาท

[kai]

แม่บท ปฏิจจสมุปบาท เป็นธรรมสุดท้ายอันพระอริยะสาวกได้รู้ตามพระพุทธเจ้า
=======================================
พระสุตตันตปิฎก
สังยุตตนิกาย นิทานวรรค
๑. ปฏิจจสมุปปาทสูตร
ว่าด้วยปฏิจจสมุปบาท
ภิกษุทั้งหลาย ปฏิจจสมุปบาท เป็นอย่างไร
            คือ เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย สังขารจึงมี
            เพราะสังขารเป็นปัจจัย วิญญาณจึงมี
            เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย นามรูปจึงมี
            เพราะนามรูปเป็นปัจจัย สฬายตนะจึงมี
            เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย ผัสสะจึงมี
            เพราะผัสสะเป็นปัจจัย เวทนาจึงมี
            เพราะเวทนาเป็นปัจจัย ตัณหาจึงมี
            เพราะตัณหาเป็นปัจจัย อุปาทานจึงมี
            เพราะอุปาทานเป็นปัจจัย ภพจึงมี
            เพราะภพเป็นปัจจัย ชาติจึงมี
            เพราะชาติเป็นปัจจัย ชรา มรณะ โสกะ(ความเศร้าโศก) ปริเทวะ (ความคร่ำครวญ) ทุกข์(ความทุกข์กาย) โทมนัส(ความทุกข์ใจ) และอุปายาส(ความคับแค้นใจ) จึงมี
            ความเกิดขึ้นแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนี้ มีได้ด้วยประการฉะนี้
            ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า ปฏิจจสมุปบาท
            อนึ่ง เพราะอวิชชาดับไปไม่เหลือด้วยวิราคะ สังขารจึงดับ
            เพราะสังขารดับ วิญญาณจึงดับ
            เพราะวิญญาณดับ นามรูปจึงดับ
            เพราะนามรูปดับ สฬายตนะจึงดับ
            เพราะสฬายตนะดับ ผัสสะจึงดับ
            เพราะผัสสะดับ เวทนาจึงดับ
            เพราะเวทนาดับ ตัณหาจึงดับ
            เพราะตัณหาดับ อุปาทานจึงดับ
            เพราะอุปาทานดับ ภพจึงดับ
            เพราะภพดับ ชาติจึงดับ
            เพราะชาติดับ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส และอุปายาสจึงดับ
            ความดับแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนี้ มีได้ด้วยประการฉะนี้
===============================
ปฏิจสมุปบาท เป็นธรรมที่จำแนกลำดับ การเกิด การดับ ของสภาวะทั้งปวง ถ้าเข้าใจ ปฏิจจสมุปบาท ก็จะเข้าใจ อิทัปปัจจยตา เมื่อเข้าใจ อิทัปปัจจยตา อวิชชาก็จะดับไป

เจริญธรรม / เจริญพร
4 พฤศจิกายน 2021