อ พอจ อธิบายให้ทราบหน่อย ว่าจะทำความเข้าใจอย่างไรถึงจะเรียกว่าเข้าใจปรมัตถ์

[kai]

ถาม ไม่เข้าใจคำว่า ปรมัตถ์ ครับ
ขอ พอจ อธิบายให้ทราบหน่อย
ว่าจะทำความเข้าใจอย่างไรถึงจะเรียกว่าเข้าใจปรมัตถ์

ตอบ การเข้าใจคำว่า ปรมัตถ์
ถ้าเป็นในแนวทางการปฏิบัติจะอยู่ในรอบที่ 2
ของการเข้าปฏิจจสมุปบาท
เนื่องด้วยใช้พระอภิธรรม 2 บาท คือ
พระปุคคะละปัญญัตติ และ 
พระกถาวัตถุ เรื่องปรมัตถ์ จะเข้าใจในรอบที่ 2

พระปุคคะละปัญญํตติ นั้นมีการกล่าวถึงค่าสมมุติ มี 6 อย่าง คือ
   ขันธะบัญญัติ
   อายตนะบัญญัติ
   ธาตุบัญญัติ
   สัจจะบัญญัติ
   อินทริยะบัญญัติ
   ปุคคละบัญญัติ

ปรมัตถ์ คือ อะไร
ปรมัตถ์ ก็คือ ความเข้าใจในบัญญัติทั้ง 6 ว่าเป็นเพียงบัญญัติ ในขณะเดียวกันในปรมัตถ์ นั้นไม่มองเป็นวัตถุ แต่มองแบบไม่มีความหมายอะไร เมื่อมองไม่มีความหมายอะไร สิ่งที่เห็น สัมผัสอยู่จึงไม่เป็น ปรมัตถ์ อารมณ์ที่รู้ก็รู้แค่รู้ ความรู้นั้นไม่บัญญัติเข้าไปในบัญญํติทั้ง 6 จึงปราศจากรูป ตัวตน บุคคล เป็นสิ่งที่ปรากฏรู้เท่านั้น นี้ชื่อว่า เข้าใจ ปรมัตถ์

สมมุติง่าย ๆ เรามองจองคอมพิวเตอร์ เราก็เห็นภาพนั้น ภาพนี้ แล้วก็เข้าใจไปตามภาพ ความเข้าใจไปตามภาพนั้น ท่านเรียกว่า การเข้าไปรู้ในบัญญัติทั้ง 6 แต่ถ้าไม่เข้าไปรู้ในบัญญัติทั้ง 6 นั้นก็เพียงแค่รู้แต่ไม่ตีความเห็นเหมือนกัน แตเห็นเพียงแค่สี ไม่มีบุคคล ตัวตน วัตถุ ไม่ถูกตีความเป็นภาษาใด ๆ ทั้งสิ้น การเข้าไปรู้อย่างนี้พ้นจากสภาพความเป็นบุรุษบุคคล เป็นเพียงสภาวะอนัตตา ท่านเรียกว่าเป็นความรู้แบบปรมัตถ์
ดังนั้นคนที่รู้แบบบัญญัติ 6 ก็จะมีภาพ

แต่คนที่รู้แบบปรมัตถ์ จะบอกว่ามีภาพก็ไม่ได้ ไม่มีภาพก็ไม่ได้ บอกอะไรไม่ได้ มีเพียงแต่ตนเท่านั้นที่จะรู้ ท่านเรียกว่า สภาวะธรรม เป็น ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ เป็นสิ่งทีรู้ได้เฉพาะตนเท่านั้น
การรู้แบบบัญญัติทั้ง 6 นั้นเป็นการรู้แบบอัตตา
การรู้แบบปรมัตถ์ พ้นจากอัตตา เพราะไม่มีสภาพอะไรที่บ่งบอกให้ใครรู้ไม่ได้นอกจากตัวเองเป็นผู้รู้แต่บอกอะไรไม่ได้นั่นเอง

ดังนั้น รู้บัญญ้ติ 6 ก็มีภาพบุรุษ บุคคล สถานที่ เครื่องใช้ วัตถุ ปรากฏ
แต่รู้แบบปรมัตถ์ พ้นจากบัญญํติทั้ง 6 นั่นเอง ไม่สามารถบอกอะไรได้ในสิ่งที่ปรากฏ เพราะพ้นจากภาษาทั้งปวง มีแต่จิตเท่านั้นที่รู้ วิญญาณที่ปรากฏ

เจริญธรรม / เจริญพร
2 ตุลาคม 2564