นิมิต ในกรรมฐาน มีกี่แบบครับ เราควรได้แบบไหนในตอนเริ่มทำกรรมฐาน

[kai]

ถาม เรียนถาม พอจ ครับ นิมิต ในกรรมฐาน
มีกี่แบบครับ เราควรได้แบบไหนในตอนเริ่มทำกรรมฐาน

ตอบ นิมิตใน กรรมฐาน เมื่อได้ จะมี 3 แบบ

1. สมาธินิมิต คือ รูปร่างที่ปรากฏเป็น ภาพในใจ เกิดขึ้นมาตามสัญญา ( ความจำ และ อุปาทาน ) แต่ละบุคคล เมื่อเกิดย่อมเกิดจากใจที่คิดไว้ก่อน เช่นการเห็น เทวดา เห็นภูตผิปีศาจ เมื่อเกิดภาพเหล่านี้ ขึ้น ตามหลักวิชากรรมฐาน สอนให้ดูรู้เฉย ๆ และดูต่อไป แต่อย่าเข้าไปยึดถือ ว่าเป็นจริง เป็นจัง ในภาพที่เห็น เพราะปรากฏการณ์ในสมาธินั้น บางครั้งก็ดึงภาพ อดีตกาล ตามใจที่นึกไว้ ส่วนลึกออกมา ดังนั้นในกองกรรมฐาน จึงต้องดูให้แน่ใจ ว่าภาพที่ปรากฏนั้นเป็น ภาพนิมิตแห่งสมาธิจริง จึงต้องมีการสอบ สมาธินิมิต นี้เป็นเวลาขั้นต่ำ 30 วัน ถ้าภายใน 30 วันภาพนิมิตนี้ไม่เปลี่ยนแปลง ก็ให้ถือว่า เป็น อุคคหนิมิต จากนั้น จึงให้เริ่มฝึกกำหนดอุคคหนิมิตให้เป็น ปฏิภาคนิมิต ( ควบคุม ) ให้เกิดขึ้นดับไป ดั่งใจปรารถนา
2. ธาตุนิมิต มีสองประการ คือ ลักษณะ ที่เกิดขึ้นทางกาย เรียกว่า ปีติ และ ที่เกิดขึ้นทางจิต เรียกว่า รัศมี ธาตุนิมิต ไม่ปรากฏรูปร่าง ใด ๆ ทั้งเป็นเพียงแต่ ดวงแก้ว แสงสว่าง ตามคุณชาติ ของธาตุนิมิตนั้น ในทางกรรมฐาน จัด ดวงธาตุออกไปกำเนิด เมื่อผู้ฝึกได้ ธาตุนิมิต จนถึง ฌาน ที่ 4 ก็จะได้เรียน วิชา ดวงแก้วโลกุดร หรือ เรียกว่า การใช้ ธาตุทั้ง 6
3. ปฏิกูลนิมิต เป็นนิมิตที่เกิดขึ้นทางสภาวะจิตประการเดียว เมื่อเกิดจะมีความรู้สึก ขยะแขยง เหมือนคนที่เกลียดสิ่งสกปรก เชื้อโรค ประมาณนั้น ปฏิกูลนิมิต เมื่อเกิดแล้ว จิตจะมุ่งตรงทางวิปัสสนา มากที่สุด ทำลาย ราคะ โลภะ โทสะ โมหะ โดยตรง จิตมุ่งตรงละจากรูป มุ่งสู่ อรูป จัดเป็นเวทนานุปัสสนา ตรง หรือ อรูปกรรมฐาน ผู้ที่ฝึกได้ปฏิกูลนิมิต หากเข้าสมาบัติ ปฐมฌาน เป็นต้นไป จะเป็น อนิมิตร คือไม่มีรูปนิมิตร ใด ๆ ทั้งสิ้นมีแต่ความรู้สึก ที่รับทราบอยู่ตลอดเวลา

ในทางกรรมฐานนั้น เมื่อฝึกภาวนา ก็จะมีแค่ 3 นิมิตนี้
ที่ต้องสอบ กรรมฐานให้แน่ใจ ว่า ก่อนกระทำวิปัสสนา ต่อ

เจริญธรรม / เจริญพร
7 เมษายน 2022  ·