ถาม อะไรเป็นเหตุขัดขวาง การเข้า ฌาน หรือ ทำฌานไม่ได้

[kai]

ถาม อะไรเป็นเหตุขัดขวาง การเข้า ฌาน หรือ ทำฌานไม่ได้
ตอบ มีแม่บท ว่าด้วยปฏิปักษ์ ของการเข้า ฌาน หรือ จิตไม่ได้ ฌาน ปรากฏในเรื่องของอานาปานสติ
=====================================
ผู้จะบำเพ็ญอานาปานสติกัมมัฏฐาน อันเป็นยอดใน กายานุปัสสนา เป็นปทัฏฐานแห่งการบรรลุคุณวิเศษ และธรรมเครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบันของพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้าและพระสาวกทั้งปวงนี้ให้สำเร็จ ไม่ใช่ทำได้ง่าย ๆ เลย
เพราะฌานมีเสียงเป็นข้าศึก แต่พระโยคาวจรกำหนดกัมมัฏฐานนี้แล้ว ให้จตุตถฌาน มีอานาปานสติเป็นอารมณ์ เกิดขึ้นทำฌานนั้นนั่นแล ให้เป็นบาท พิจารณาสังขารทั้งหลาย แล้วบรรลุพระอรหัต
ซึ่งเป็นผลอันยอดจะทำได้ง่าย ก็แต่ในป่าที่ไม่มีบ้าน ฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อจะทรงแสดงเสนาสนะอันเหมาะแก่ภิกษุโยคาวจรนั้น
พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เล่ม ๒ ภาค ๒ - หน้าที่ 293
------------------------------------------------------------------
เสนาสนํ ความว่า เสนาสนะมี ๑๕ ชนิดนี้ คือ เตียง ตั่ง ฟูก หมอน วิหาร เพิง ปราสาท ปราสาทโล้น ถ้ำ ที่เร้น ป้อม เรือนยอดเดียว พุ่มไม้ไผ่ โคนต้นไม้ ก็หรือว่าที่ที่สมควรแก่ภิกษุ.

แต่ใน 15 ชนิด ให้นับเนื่อง ในเสนาสนะ 5 ที่เอื้อเฟื้อต่อการภาวนา เพื่อให้สงัดจากเสียง ในเบื้องต้นสมควรแก่ ผู้ภาวนาตรง
( เสนาสนะ ๕ อรรถกถา ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค สังคีติสูตร
อารัญญิกังคะ อยู่ป่าเป็นวัตร
รุกขมูลิกังคะ อยู่โคนไม้เป็นวัตร
อัพโภกาสิกังคะ อยู่ในที่แจ้งเป็นวัตร
โสสานิกังคะ อยู่ในป่าช้าเป็นวัตร
ยถาสันถติกังคะ อยู่ในเสนาสนะที่เขาจัดให้เป็นวัตร )

ดังนั้นเมื่อผู้ภาวนา จะปฏิบัติ พระพุทธเจ้าจึงทรงตรัสว่า
สุญญาคารคโต วา  อรัญญคโต วา เป็นต้น หมายถึงให้ผู้ภาวนาไปสู่เรือนว่างที่สงัดจากเสียง ป่าที่สงัดจากเสียงที่รบกวนสมาธิ เป็นต้น
ดังนั้น เสียงเป็นปฏิปักษ์ ต่อ ฌาน

แต่ ในอุปจาระฌาน ไม่เป็นปฏิปักษ์ เพราะอุปจาระฌาน นั้น เป็นสภาวะของสติ นอกเสียจากผู้ภาวนา เข้าสุขสมาธิ เป็น อุปจาระสมาธิ จึงจะเป็นสมาธิ ดังนั้น ความคาบเกี่ยวของ สัมปชัญญะ ( รู้ตัว ) กับ อุปจาระสมาธิ มีความใกล้เคียงต่อกันและกัน
ในระบบกรรมฐาน ของ มัชฌิมา แบบลำดับ มักสอนให้ลูกศิษย์ เข้าสอบสะกดเสียง ทั้งอนุโลม และ ปฏิโลม ในชื่อกระบวนการเรียกว่า เข้าวัด ออกวัด เข้าคืบ เข้าสับ เป็นการเข้าสะกด ต่อเสียง ที่มีใน วิชชา พุทธานุสสติ กรรมฐานตั้งแต่ห้อง พระธรรมปีติ เป็นต้นไป ดังนั้นการเข้าสะกด เสียง จะมี 2 ห้อง ส่วนห้องที่ 3 นั้นจะเป็นการเข้าสะกดพระสุขสมาธิ เป็น อุปจาระสมาธิเต็ม

เจริญธรรม / เจริญพร
2 กันยายน 2019 

http://madchimardn.3bbddns.com:12590/kjn2/gallery/1_31_08_23_9_35_08.jpeg