คำว่า อัพยากตาธัมมา หมายถึงอะไร ขอข้อสมมุติทางธรรมหน่อยครับ

[kai]

ถาม คำว่า อัพยากตาธัมมา หมายถึงอะไรครับ
ขอข้อสมมุติทางธรรมหน่อยครับ

ตอบ อัพยากตาธัมมา หมายถึงสภาวะที่ไม่สามารถระบุได้ว่า
เป็น กุศล หรือ อกุศล แต่พร้อมที่จะเป็น กุศล และ อกุศล
คือจะเป็นฝั่งใดฝั่งหนึ่งก็ได้ ภาษาไทย หมายถึง สภาวะกลาง ๆ ยังไม่เลือกฝ่าย
กุศลธรรม หมายถึง สภาวะที่เป็นฝ่ายดี
อกุศลธรรม หมายถึง สภาวะที่เป็นฝ่ายไม่ดี
คำว่า ธรรม หมายถึง สภาวะ ที่ใจเข้าไปยุ่งหรือะเกาะแล้ว
ทุกสรรพสิ่ง มีก่อนทั้งสิ้น ทุกสภาวะมีอยู่ก่อนทั้งสิ้นแต่จะไม่นับเลย ถ้าไม่มีคำว่าใจเข้าไปเกี่ยวข้อง
 ตา มอง เห็นรูป เกิดความชอบใจ คิดดี เป็น กุสลาธัมมา
 ตา มอง เห็นรูป เกิดความไม่ชอบใจ คิดร้าย เป็น อกุสลา ธัมมา
 ตา มอง เห็นรูป เกิดความรู้สึกเป็นกลาง ยังไม่คิดดี ยังไม่คิดร้าย เป็น อัพยากตาธัมมา
ดังนั้นจะเห็นได้ สภาวะ ธรรมมีอยู่ก่อน จะมองเห็น หรือ มองไม่เห็น สภาวะทั้งหลายเหล่านั้น มันก็มีอยู่ก่อน
แต่เมื่อสภาวะใจเข้าไปเกี่ยวข้องเมื่อไร สภาวะนั้น ก็จะปรากฏด้วยอำนาจแห่งใจ

ดังนั้น คำว่า กุศล อกุศล อัพยกตา มีได้เพราะใจ เข้าไปร่วมด้วย ถ้าใจไม่เข้าไปร่วมด้วย มันก็สภาวะที่เรียกว่า ธัมมา มีความเสมอภาคกัน เพราะคำว่า ธัมมา เป็นสิ่งที่มีอยู่ก่อน ถึงแม้ว่าผู้บรรลุธรรม แล้ว สภาวะธรรมก็มิได้หายตามไป ที่หายไปก็คือ อำนาจแห่งใจเท่านั้นที่หายไป
ธรรมทั้งปวงเป็น อนัตตา

ท่านกล่าวว่า แม้สภาวะจะมีอยู่ก่อน แต่สภาวะธรรมจะปรากฏ ก็ต่อเมื่อมีใจเข้าไปยุ่งด้วย ดังนั้น มีอยู่ จึงชื่อว่า ไม่มี ไม่มี ก็คือ ไม่มี แต่จะมีก็เพราะว่า มีเหตุปัจจัยให้มี ไม่มีก็เพราะว่าไม่มีเหตุปัจจัยให้ไม่มีนั่นเอง

เจริญธรรม / เจริญพร
11 มีนาคม 2565