อริยะบุคคล
จัดเป็นหมวดธรรม ใน สัมมาสังกัปปะ
========================
อริยะบุคคล มี 2 ประเภทใหญ๋
1. อริยะบุคคลที่ไม่ได้ บรรพชา
2. อริยะบุคคลที่ได้รับการบรรพชา
อริยะบุคคลที่ได้ถูกยกย่องเป็นสังฆรัตนะนั้น คือ
อริยะบุคคลที่ได้รับการบรรพชา
เพราะอริยะบุคคลที่ไม่ได้บรรพชา
มีหน้าที่อนุเคราะห์เกื้อกูลแก่ พระอริยะบุคคลที่บรรพชา
คือการมอบสักการะ และบำรุงด้วยปัจจัย 4
อริยะบุคคล มี 4 คู่ 8 จำพวก
คู่ที่ 1
โสดาปัตติมรรค และ โสดาปัตติผล
คู่ที่ 2
สกทาคามิมรรค และ สกาทาคามิผล
คู่ที่ 3
อนาคามิมรรค และ อนาคามิผล
คู่ที่ 4
อรหัตตมรรค และ อรหัตตผล
โสดาบัน
มี 3 ประเภท
1. สัตตักขัตตุงปรมะ เกิดอีกไม่เกิน 7 ชาต
2. โกลังโกละ เกิดอีกไม่เกิน 3 ชาติ
3. เอกพีชี ชาติสุดท้ายในปัจจุบัน
สกทาคามี
ท่านแบ่งตามภูมิเกิด 3
คือ กามภพ รูปภพ และ อรูปภพ
แบ่งประเภทจากการเกิดมี 5
1. เกิดชาตเดียวในโลกมนุษย์และจบโลกมนุษย์ ( 1 ชาต )
2. รู้ธรรมในมนุษย์และเกิดอีกชาตในเทวโลก ( 2 ขาต )
3. รู้ธรรมในเทวโลกและจบในเทวโลก ( 1 ชาต )
4. รู้ธรรมในเทวโลกแล้วเกิดอีกชาตในโลกมนุษย์จบในโลกมนุษย์ ( 2 ชาต )
5. รู้ธรรมในโลกมนุษย์แล้วเกิดในเทวโลกแล้วดับจากเทวโลกเกิดในมนุษย์จบในโลกมนุษย์ (3 ชาติ)
อนาคามี
แบ่งตามระยะอายุ 5 ระดับ
1. อันคราปรินิพพายี
เป็นอรหันต์ก่อนอายุได้กึ่งหนึ่ง
2. อุปหัจจปรินิพพายี
มีอายุเกินกึ่งหนึ่งจึงเป็นอรหันต์
3. อสังขารปรินิพพายี
มีการบำเพ็ญเพียรเล็กน้อยแล้วก็บรรลุอรหันต์
( หมายถึง ยังเป็นมนุษย์นะ )
4. สสังขารปรินิพพายี
มีการบำเพ็ญเพียรที่หนักมากแล้วก็บรรลุอรหันต์
( หมายถึง ยังเป็นมนุษย์นะ )
5. อุทธังโสโต อกนิฏฐคามี
เกิดในสุทธาวาส 1 - 4
และเมื่อจะเลื่อนไปสู่สุทธาวาสอื่น จึงบรรลุเป็นอรหันต์
สรุป เป็นสถานะ พรหม คือ 1 2 5 เป็นสถานะมนุษย์ 3 4
อรหันต์
แบ่งออกเป็น 3 ประเภท
1. สัมมาสัมพุทธ อรหันต์
2. ปัจเจกพุทธะ อรหันต์
3. สาวกอรหันต์
สาวกอรหันต์
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1. สุกขวิปัสสก
2. สมถะยานิกะ
สุกขวิปัสสก มีประเภทเดียว
คือ อรหันต์สุกขวิปัสสก บรรลุธรรมแบบปัญญาวิมุตติ
สมถะยานิกะ มี 3 พวก
1. เตวิชโช
ได้ ญาณ 2 อย่าง + อาสวักขยญาณ 1
2. ฉฬภิญญา
ได้ ญาณ 4 - 5 + อาสวักขยญาณ 1
3. ปฏิสัมภิทัปัตโต
ได้ปฏิสัภิทา 4 + เตวิชโช หรือ
ฉฬภิญโย หรือ ได้ญาณพิเศษเฉพาะตัวแบบใดแบบหนึ่ง
โสดาบัน สกทาคามี อนาคามี แบบ วิปัสสกไม่มี
เจริญธรรม
6 พฤษภาคม 2022 ·[/size]