แม่บท ปฏิปทา 4
========================
[๑๖๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทา ๔ ประการนี้ ๔ ประการเป็นไฉน
คือ
ทุกขาปฏิปทาทันธาภิญญา ปฏิบัติลำบากทั้งรู้ได้ช้า ๑
ทุกขาปฏิปทาขิปปาภิญญา ปฏิบัติลำบากแต่รู้ได้เร็ว ๑
สุขาปฏิปทาทันธาภิญญา ปฏิบัติสะดวกแต่รู้ได้ช้า ๑
สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา ปฏิบัติสะดวกทั้งรู้ได้เร็ว ๑
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ปฏิปทา ๔ ประการนี้แล ฯ
[๑๖๑] จตสฺโส อิมา ภิกฺขเว ปฏิปทา กตมา จตสฺโส
ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา สุขา
ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา สุขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา อิมา โข
ภิกฺขเว จตสฺโส ปฏิปทาติ ฯ
-----------------------------------------------------
ก็ในปฏิปทา 4 ยังมีแม่บท อีก 4 แม่บท แต่ไม่จำเป็นต้องนำมาบอก บอกแต่หัวข้อไว้
1. บุคคล ในปฏิปทา ทั้งหมดนี้ กล่าวถึง 3 ประเภท
1. บุคคล ราคะจริตจัด
2. บุคคล โทสะจริตจัด
3. บุคคล โมหะจริตจัด
การกระทำความเพียรในปฏิปทา ท่านวัดด้วย อินทรีย์ 5
สทฺธินฺทฺริยํ วิริยินฺทฺริยํ สตินฺทฺริยํ สมาธินฺทฺริยํ ปญฺญินฺทฺริยํ
การเจริญธรรม แบ่งออกเป็น 4 ส่วน
1. เจริญสมถะส่วนเดียว
2. เจริญวิปัสสนาส่วนเดียว
3. เจริญสมถะและวิปัสสาทั้งสองอย่าง
4. เจริญธรรมไปตามลำดับ
คำว่า ทุกขา นั้นบัญญัติไว้ว่า ไม่มีกัลยาณมิตร
คำว่า สุขา นั้นบัญญัติไว้ว่า มีกัลยาณมิตร
คำว่า ลำบาก นั้นหมายถึงการปฏิบัติในที่ไม่ส่งเสริมการภาวนา หรืออยู่ในภาวะที่ไม่มีการส่งเสริมการภาวนา
คำว่า สบาย นั้นหมายถึงการปฏิบัติในที่มีการส่งเสริมการภาวนา หรือ อยู่ในสภาวะแวดล้อมที่ส่งเสริมการภาวนา
เจริญธรรม / เจริญพร
22 กุมภาพันธ์ 2022 ·