สุญญตาวิหาร ( อนัตตะสัญญา )
=======================
สุญญตาวิหาร คือ การเจริญอนัตตะสัญญา มี 4 ระดับด้วยกัน
1.สุญญตวิหาร อยู่ระหว่างการเจริญอนัตตะสัญญา
2.สุญญตาวิหารสมาบัติ เจริญด้วยอำนาจฌานสมาบัติ
3.สุญญตาวิหารเอนญชาสมาบัติ เจริญด้วย อรหัตตมรรค
4.สุญญตาผลสมาบัติ หรือ อเนญชาสมาบัติ เจริญด้วย อรหัตตผล
=====================================
ข้อความแม่บท อยู่ใน นี้ มีหลายแม่บท
พระพุทธเจ้าตรัสสอนพระอานนท์ในเรื่องสุญญตาวิหาร
แต่พระอานนท์ยังเป็นโสดาบัน
ดังนั้นเมื่อพระอานนท์สำเร็จเป็นพระอรหันต์
จึงนำแนวทางเรื่องสุญญตาวิหาร มากล่าวสอนในสายมหายาน
ดังนั้นคำว่าสุญญตา จึงนิยมเป็นคำเรียกในสายมหายานมากกว่า
สายหินยาน แต่อย่าง ในสายหินยาน จะใช้คำว่า อนัตตะสัญญา .
ดังนั้นคำว่า อนัตตะสัญญา และ สุญญตา
จึงมีความหมายเดียวกัน เมื่อพิจารณาการฝึกฝนในระดับผู้สืบทอด
จะเห็นว่าเหมือนกันอย่างยิ่งจนในที่สุดก็เข้าใจแล้วเป็นอันเดียวกัน
แต่เหตุที่ไม่นิยมในการสอนส่วนนี้ก็เพราะว่า
การปฏิบัติ อนัตตะสัญญา นั้น มีส่วนของปัญญาวิมุตติมากอยู่
ดังนั้น ท่านจึงไม่ค่อยแนะนำการภาวนาแบบนี้ให้กับศิษย์
เพราะคุณธรรมส่วนใหญ่มุ่งไปทางแนวปัญญา นั่นเอง
ดังนั้นการปฏิบัติภาวนา อนัตตะสัญญา นั้น
ถ้าผู้ปฏิบัติได้ปฏิบัติไปแล้วเป็นระยะเวลานาน
ก็จะไม่สามารถปฏิบัติในห้อง พุทธคุณ ได้
เพราะพุทธคุณ ไม่มี ไตรลักษณ์
ดังนั้นถ้าเลือกปฏิบัติ อนัตตะสัญญา
จึงไม่สามารถฝึกพุทธคุณ และ อานาปานสติ ได้ต่อไป
แต่ในหมายเหตุท่านได้กล่าวว่า
หากนำมาฝึกแค่ระดับเดียวคือระดับ สุญญตาวิหาร แล้ว
ก็ยังสนับสนุนการเข้า พุทธานุสสติ และ อานาปานสติได้
ดังนั้นในที่นี้จะไม่กล่าวสอนวิธีการ 2 3 4
ให้กับท่านที่เป็นศิษย์ที่เลือกแนวทาง
พุทธานุสสติ กรรมฐาน และ อานาปานสติกรรมฐาน
แต่หากท่านทั้งหลายมีความสนใจในการฝึกฝน สุญญตา
ก็พึงอ่านได้จากพระสูตรด้านใต้นี้
ซึ่งมีแม่บทกระจายอยู่ทั้งพระสูตร ประมาณ 4 - 8 แม่บท
จากการตรวจข้อความในพระสูตรนี้
แต่ท่านที่ไม่ได้เป็นศิษย์ต้องพึงศึกษาเอาเอง
เพราะว่า ท่านที่เป็นศิษย์ทั่วไป
ครูอาจารย์จะไม่สอนในแนวทางนี้ให้เพื่อให้ท่านรักษาความเป็น
เจโตวิมุตติใน พุทธานุสสติ และ อานาปานสติ
พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๔ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๖
มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์
๒. มหาสุญญตสูตร (๑๒๒)
เจริญธรรม / เจริญพร
4 กุมภาพันธ์ 2565