ถาม ขอคำอธิบาย องค์แห่ง ฌาน สั้น ๆ หน่อยครับ
ตอบ
องค์แห่งฌาน มี 6 องค์
ปฐมฌาน มี 5 องค์
ทุติยฌาน มี 3 องค์
ตติยฌาน มี 2 องค์
จตุตถฌาน มี 1 องค์
ปัญจมฌาน มี 6 องค์ แต่ดับไปตามลำดับ
6 องค์ มี อะไร
1. วิตก
2. วิจาร
3. ปิติ
4. สุข
5. เอกัคคตา
6. อุเบกขา
วิตก คือ คำบริกรรมตามองค์กรรมฐาน
วิจาร คือ การตามพิจารณตามความเป็นจริงหรือการติดตามบริกรรม
ปีติ คือ ความยินดีที่เกิดขึ้นแก่จิตที่เข้าสู่สมาธิ
สุข คือ การทรงความสุขอันปีติสงบระงับดับไป
เอกัคคตา คือ อารมณ์เดียวที่มีขณะนั้นร่วมกับความสุขหรือได้อำนาจสมาธิเต็ม
อุเบกขา วางองค์ทั้งหมดลงเพื่อทำภาระกิจ เช่น ทำการระลึกชาติ เป็นต้น
นิยามคำอธิบาย
วิตก คือ การเรียน อักษร และ การออกเสียง
วิจาร คือ การเขียนประโยค
ปีติ คือ ความสำเร็จยินดีที่เขียนประโยคสำเร็จ
สุข คือ ความร่าเริงยินดีในประโยคที่ทำประโยชน์ได้
เอกัคตตา ยินดีพอใจในอารมณ์ในปีติและสุข
เจริญธรรม / เจริญพร
3 กุมภาพันธ์ 2565